Na de Tweede Wereldoorlog werd de wereld verdeeld in twee ideologische blokken. Het communisme van de Sovjet-Unie tegenover het kapitalisme van de Verenigde Staten. De wereld stond in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog. Alex en zijn zusje Ariane groeien op in de DDR, hun vader was al naar het Westen vertrokken. Omdat hun vader de DDR ontvluchtte, verdenken de autoriteiten het gezin ook naar het Westen te willen vluchten. Hoe dan ook, er werd niet meer over hun vader gepraat. De moeder van Alex en Ariane was nu getrouwd met het socialistische vaderland. Ze werd een activist voor sociale vooruitgang en tegen de kleine ongelijkheden in het leven.
Een aantal jaren later valt de Berlijnse muur. De grenzen tussen Oost- en West-Duitsland werden geopend en Duitsland werd langzaam weer een geheel. Alex werkt nu bij een West-Berlijns elektronicabedrijf en zijn zus Ariane heeft haar studie opgegeven om bij de Burger King te werken, waar ze verkering neemt met de West-Berlijnse manager. Zijn moeder weet dit niet, want ze heeft maanden in een coma gelegen. Nu ze weer bij kennis is, moet Alex voorkomen dat ze zich te veel opwindt. Ze moet er dus vooral niet achter komen dat de DDR niet meer bestaat. Alex besluit daarom om de DDR te laten voortbestaan in zijn moeders slaapkamer. Dus gaan Alex en z’n vrienden op zoek naar de Oost-Duitse tafelzuur klassieker Spreewald Augurken en moeten ze ervoor zorgen dat moeder niet het journaal bekijkt.
Deze film vertoont de politieke geschiedenis van Duitsland, maar ook thema’s zoals familie, liefde en tegenstellingen. Voor mensen die zijn opgegroeid in Oost-Europa komt tijdens het kijken een gevoel van ‘ostalgie’ terug; het verlangen naar het vroegere leven in Oost-Europa. Het is bijzonder om te zien hoe verdiept de vrouw raakt in een ideologie, het enige dat belangrijk is in haar leven is het socialisme. Ze is een lerares en heeft een grote pedagogische naam in de DDR. Haar geloof in het socialisme is groter dan al het andere. Het is natuurlijk wel de vraag of ze daadwerkelijk geloofde in de socialistische ideologie of dat ze was geïndoctrineerd door het totalitaire regime van de Sovjet-Unie die het idee gaf dat het leven daar socialistisch was.
Evenals was de val van de Berlijnse muur niet alleen een grote gebeurtenis voor Duitsland, maar voor de hele wereld. Europa werd weer één en er kwam een einde aan de Koude Oorlog. Toch is het geloof in een ideologie altijd terug te vinden. Het is vaak vooral het geloof in de utopische staat van die ideologie in plaats van de uitwerking. Het communisme is een mooi idee, maar in de werkelijkheid kan het eigenlijk niet worden uitgevoerd. Zelfs het liberale kapitalisme met haar vrije markt en eindeloze doorgroei mogelijkheid klinkt mooi, maar blijkt in de praktijk ook niet zo praktisch. Het geloof in een God, ideaal of politieke ideologie kan een houvast bieden voor verandering naar een betere toekomst, maar in Goodbye Lenin zien we vooral hoe de moeder van Alex zichzelf verliest in haar geloof in het socialisme.
Reactie plaatsen
Reacties